Open stallen

De melkveehouderij is een belangrijke agrarische tak in de gemeente Ommen. De schaalvergroting in deze sector zet zich voort. Dit heeft invloed op het landschap van Ommen zowel overdag als ′s nachts.

Veel agrariërs hebben verlichting op hun terrein en aan hun woning. Daarnaast hebben ze soms extra licht nodig voor hun bedrijfsvoering. Duidelijk voorbeeld zijn de verlichte open ligboxenstallen. Licht speelt immers een belangrijke rol in de melkproductie.

stal ommen 1 stal 3 ommen

Foto: Ligboxenstallen zijn van verre zichtbaar in het open landschap.

Hinderlijke verlichting

Ligboxenstallen kunnen door de uitstralende verlichting in de avonduren een bron van landschapsverstoring zijn. De oranje of witte lichtstreep is van verre zichtbaar als deze niet is afgeschermd. Van dichtbij kan het licht hinderlijk zijn voor omwonenden en/of voor weggebruikers, met name als de lampen laag hangen en direct zichtbaar zijn vanaf de weg.

Maatregelen

Het is mogelijk om de stallen zo in te richten en te verlichten dat de lichtuitstraling beperkt is, zeker bij renovatie, uitbreiding en nieuwbouw van stallen. Afspraken kunnen worden gemaakt aangaande:

de lengte van de overstek
het dak (deze kan geheel dicht zijn of ramen bevatten)
de plaatsing van de armaturen (als deze boven de goothoogte hangen dan is er niet direct zicht op de lampen)
de richting waarop de armaturen het licht uitstralen
het gebruik van beweegbaar lichtwerende gordijnen
het afschermen via landschapselementen zoals bomenrijen, of via een ophoping van grond
het gebruik van energiezuinige lampen (als tweede aspect binnen ′bewust verlichten′)

Gemeentelijk beleid

Het bestemmingsplan Buitengebied geeft geen regels over de lichtuitstoot bij melkveehouderijen. Bij een wijziging of afwijking van het bestemmingsplan, worden er wel algemene eisen gesteld aan de landschappelijke inpassing. Bij nieuwe bestemmingsplannen schenkt de gemeente aandacht aan donkerte zoals aangegeven in de provinciale Omgevingsverordening.

De gemeente zal vanuit het kennispunt Energie & Duurzaamheid in gesprek gaan met eigenaren van bestaande verlichting die storend is voor omwonenden, weggebruikers of het donkere landschap. Besproken wordt welke maatregelen er mogelijk zijn om de overlast te beperken. Zoals afgesproken in het landelijke Energieakkoord, gaat de gemeente stimulering, toezicht en handhaving op energiebesparing bij bedrijven structureler uitvoeren.

De provincie Overijssel vraagt in haar (ontwerp)beheerplan voor het Natura 2000 gebied Vecht Beneden Regge extra aandacht voor het tegengaan van lichthinder door open stallen.

stallen ommen 2 open stal deels afgeschermd

Foto: lichtuitstraling van een open stal is sterker naarmate de opening hoger is. De felheid en de kleur licht zijn ook beeldbepalend. Het licht kan richting de weg, omwonenden of het open landschap afgeschermd worden door bijvoorbeeld een heg of bebouwing.

LTO Salland, LTO Noord en de Milieufederaties

Binnen LTO Salland is veel aandacht voor de uitstoot van verlichting vanuit stallen. In 2015 worden met enkele bedrijven proefprojecten uitgevoerd waarin met technische maatregelen lichthinder en energieverbruik worden verminderd.

LTO Noord werkt ook in de provincies Friesland en Groningen aan deze problematiek samen met de milieufederaties. Het convenant ′storende lichtemissie melkveestallen Groningen en Friesland′ is in 2015 ondertekend. Er worden eisen gesteld aan de verlichtingsinstallatie van nieuwe ligboxenstallen.