Natuur en landschap
De natuur en het landschap in de gemeente Ommen is ruim, groen en waterrijk. Een deel van de natuurgebieden vallen onder Natura 2000: het gebied Vecht en Beneden Regge. In dat gebied liggen onder andere de natuurgebieden De Beerze, Eerde en Lemelerberg.
Nachtelijk beeld
In Nederland worden stilte en duisternis steeds zeldzamer. Ze worden in onze samenleving daardoor steeds meer gewaardeerd. De natuurgebieden van Ommen zijn relatief donker, net als de rest van het buitengebied. Dit beeld wordt op sommige plaatsen verstoord doordat:
- de hemel verlicht wordt, met name door licht uit omringende dorpskernen en de stad
- er individuele lichtbronnen in het landschap zichtbaar zijn
- de dorpsrand en soms ook een gele koepel boven de dorpen zichtbaar is
Gemeentelijk beleid voor natuur en landschap - algemeen
Het Landschapsontwikkelingsplan (2011) behandelt de wensen van de gemeente op het gebied van natuur, cultuur, uiterwaarden, agrarische economie, recreatie, biodiversiteit, openheid, wegnemen van barrières, etcetera.
Als de belangrijkste ontwikkelingen in Ommen worden genoemd het vergroten recreatieterreinen, stallen, woningbouw, verrommeling door veranderingen agrarische sector zoals zicht op allerlei (leegstaande) gebouwen, verlichte paardenbakken etc. Ook worden nieuwe provinciale wegen genoemd die moeten worden ingepast in het landschap.
Ontwikkelingen hebben invloed op de landschappelijke waarden bezien bij daglicht. Maar ontwikkelingen kunnen ook invloed hebben op de leefbaarheid en duurzaamheid van natuur en landschap in de avond en de nacht.
Provinciaal beleid- beheerplan Natura 2000
Voor het Natura 2000 gebied Vecht en Beneden Regge is door de Provincie Overijssel een beheerplan opgesteld. In het ontwerp van 2015 wordt ingegaan op bestaande lichtbronnen in een straal van 300 meter van dat gebied. Voor het gebied zijn geen speciale diersoorten aangewezen waarvoor extra aandacht moet zijn, en die extra gevoelig zijn voor lichthinder.
Het beheerplan vraagt aandacht voor lichthinder van omliggende open stallen van melkveebedrijven, de Rioolwaterzuiveringsinstallatie bij Den Ham en de provinciale wegen.
Voor de situatie in 2015 oordeelde de provincie dat ′in de huidige situatie er geen lichthinder optreedt′ vanuit de (open) stallen binnen die zone van 300 meter rond het Natura 2000 gebied. Voor de rioolwaterzuiveringsinstallatie wordt geoordeeld dat, gezien de afstand van 850 meter tot het Natura200-gebied, ′verstoring door licht niet tot significant negatieve effecten op de instandhoudingsdoelen zal leiden′.
Voor de verblijfsrecreatie geldt dat ′door de kleinschaligheid van het landschap met veel bos en opgaande vegetatie, de daadwerkelijke lichtuitstraling naar de omgeving laag en verstoring door licht slechts incidenteel aan de orde is′.
Voor de provinciale wegen geldt dat negatieve effecten van de verlichting niet verwacht zijn omdat er geen doelsoorten zijn aangewezen die hier gevoelig voor zijn. Het beleid van de provincie is sterk gericht op het voorkomen en verminderen van openbare verlichting onder andere door in te zetten op markering, gerichte (LED) verlichting en dimmen.
Gemeentelijk beleid voor lichtbronnen in natuurgebieden en (open) landschap
De gemeente Ommen wil de flora en fauna en het open landschap beschermen, óók in de avond en nacht. Verder vindt zij de zichtbaarheid van de sterrenhemel van belang, voor de eigen bewoners maar ook voor recreatieve bezoekers. Daarom:
- Heeft de gemeente bij voorkeur geen openbare verlichting in het buitengebied waarbij extra aandacht is voor situaties bij natuurgebieden en open landschap waar voor de verkeersveiligheid wel verlichting overwogen wordt
- Gaat de gemeente in gesprek met eigenaren van storende en overbodige lichtbronnen.
- Wordt een toename van licht in natuurgebieden bij nieuwe ontwikkelingen zoveel mogelijk voorkomen.
Als er ernstig verstorende lichtbronnen zijn en de eigenaren hier niets aan willen doen, dan kan de gemeente in sommige gevallen maatregelen afdwingen.
Bij het vernieuwen van het Landschaps Ontwikkelings Plan (LOP) zal de gemeente het thema lichtvervuiling en de waarde van donkerte voor het landschap meenemen.
Ook bij het actualiseren van bestemmingsplannen in het buitengebied kan de gemeente de wens voor donkerte en het tegengaan van landschapsvervuiling door lichtbronnen explicieter opnemen.
Gebieden met donkerte als kernwaarde
De gemeente wil de duisternis en het donkere landschap behouden in de gehele Vecht Beneden Regge waaronder in ieder geval de volgende gebieden vallen: